Ongetwijfeld is het Zwin een van de bekendste reservaten in ons land. Minder bekend, maar minstens even belangrijk zijn de aanpalende Zwinduinen en -polders. Dit grotendeels duingebied vormt een natuurlijke overgang tussen zee, strand en polder. Met haar 222 hectare zijn de Zwinduinen en -polders niet alleen het grootste duingebied van de Oostkust, maar tevens één van de grootste aanééngesloten duingebieden van de Belgische kust. Het gebied sluit bovendien volledig aan op de slikken en de schorren van Het Zwin in het oosten.

Het gemeentebos, lokaal beter bekend als ‘t Sparrenbos, werd ter gelegenheid van het 25-jarig koningschap van Boudewijn herdoopt tot Koningsbos.

Het bos bedekt een rug van de Blinckaertduinen, een hoge duinrug die het zonlicht weerkaatst en vandaar een ‘blinker' of ‘blekker' wordt genoemd.

Het centrale deel van dit duinbos is sterk golvend door de vele duinruggen en duinvalleien. Ideale exploratie-site voor de kids.

Van 1 april t.e.m. 15 oktobe

‣ Van 1 april t.e.m. 15 oktober rijdt de shuttle dagelijks, ongeveer elke 20 minuten, van 11 tot 19 uur.

‣ Met laatste vertrek aan halte A. Verweeplein om 18.30 uur.

Van 16 oktober t.e.m. 31 maart

‣ Rijdt de shuttle op vrijdag, zaterdag, zondag, in Belgische schoolvakanties en op brug- en feestdagen, ongeveer elke 30 minuten, van 11 tot 18 uur.

‣ Met laatste vertrek aan halte A. Verweeplein om 17.30 uur.

‣ A. Verweeplein

‣ Elizabetlaan

‣ Dumortierlaan

‣ Vanbunnelaan

‣ Heilig Hartkerk

‣ Driehoeksplein

‣ Albertplein

‣ Minigolf

De Kalfmolen is een houten staakmolen in de wijk Het Kalf vlak bij Het Zoute.  De Kalfmolen fungeerde als korenmolen. Hij is gelegen op de Graaf Jansdijk en gebouwd vóór 1681, want uit dat jaar stamt de eerste schriftelijke vermelding ervan. In de loop der eeuwen zijn meerdere ingrijpende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd.

Op het vangwiel staat bijvoorbeeld het jaartal 1746. De jaartallen 1705,1733 en 1770 zijn door diverse molenaars in een der balken gekerfd. In 1925 werd de molen hersteld, maar in 1927 werd ze stilgelegd. In 1928 werd ze aangekocht door Les Amis de la Commission Royale des Monuments et des Sites, die haar voor sloop wilde behoeden. In 1939 werd ze, als eerste molen in België, uitgeroepen tot beschermd monument. Niettemin raakte de molen geleidelijk in verval.

In 1974 werd ze gekocht door de gemeente Knokke-Heist. In 1980 werd daarop een restauratie uitgevoerd, maar de molen was daarmee nog niet maalvaardig. Ook in 1990 werd onderhoud uitgevoerd. In 1995 werd de omgeving van de molen een beschermd dorpsgezicht. In 2007 brak de molenas, waarop het wiekenkruis tijdelijk werd verwijderd. In 2008 werd het herstel aanbesteed, waarna de molen weer door een molenaar bediend kon worden.

Driehoekig plein tussen de Dumortierlaan en de Kustlaan, reeds in die vorm aangeduid op het verkavelingplan van het consortium Verwee-Van Bunnen-Dumortier (1887), maar pas in de jaren 1920 aangelegd. Voorstel van de benaming komt er naar aanleiding van een petitie van de bewoners in 1933. Bedoeling was de oprichting van rode en groene driehoeken ter ondersteuning van de vorm van het plein. Plein omringd met appartementen tot zeven bouwlagen met horeca op de begane grond, gebouwd vanaf het interbellum, bijvoorbeeld nummer 67, zogenaamd "Da Tory", bakstenen gebouw van drie bouwlagen met trapeziumvormig opgebouwde gevel. Nummers 2-3, zogenaamd "La saumon d'or", hoekpand van de jaren 1950 met afgeronde hoek en horizontale vensterregisters.

Op het grasveld middenin het plein, twee recente beeldhouwwerken: "Dolende weg naar Tarr" van Pol Spilliaert (B), een conceptueel beeld van 1960, brons op steen, in bruikleen van de kunstenaar, en "Rose des vents", speelse combinatie van fontein en windwijzer door Wim Delvoye (B) van 1995, polyester, aangekocht in 1995.

Oostendenaar Jan Vercruysse (1948-2018) wordt beschouwd als één van de meest invloedrijke Belgische conceptuele kunstenaars. In zijn werk refereert hij vaak naar poëzie, architectuur en theater. De laatste 10 jaar van zijn leven ontwierp hij tuinen die hij als kunstwerken beschouwde. De Labyrinth And Pleasure Garden of De Tuin van Plezier is een echt oord van stilte. Hij plantte 750 taxusplanten aan als omwalling van een doolhof in het Ijzerpark met o.a. een waterbassin van arduin met een bedrieglijk perspectief. Door de strakke vormgeving en diverse waterpartijen zorgt het labyrint voor een verrassende verademing in de urbane omgeving.

Samenwerking kenmerkt de kunstenaarspraktijk van Jeremy Deller. Door gemeenschappen te betrekken bij zijn kunst, krijgt zijn werk een politieke invulling en haalt hij het idee van de kunstenaar als individueel genie radicaal onderuit. Neem bijvoorbeeld The Battle of Orgreave uit 2001, een van Dellers bekendste werken, waarin hij een confrontatie tussen stakende mijnwerkers en politieagenten in Thatchers Engeland naspeelt. Een enscenering die Deller regisseerde samen met mensen die écht aanwezig waren tijdens het gevecht in 1984.

Voor Beaufort 21 plaatst Deller zijn een reusachtige kameleonattractie, in Knokke-Heist. Als sculptuur en glijbaan voor kinderen formuleert dit werk een alternatief voor de traditie van monumenten die meestal zeer ernstig zijn, vaak verwijzen naar historische gebeurtenissen en soms zelfs pure heroïek uitstralen. In plaats daarvan brengt Deller een eerbetoon aan een van de oudste wezens op aarde, de kameleon. Sommige kameleonfossielen tonen aan dat kameleons al zo'n zestig miljoen jaar op aarde leven. "Er is iets magisch aan kameleons," zegt Deller, "ze kunnen dingen doen waar we alleen maar van kunnen dromen en zijn de mooiste wezens op aarde. We moeten ze aanbidden."

De kameleon verdwijnt langzaam over de hele wereld, waarschijnlijk als gevolg van de klimaatverandering, hoewel dit niet het hoofdthema is in het werk van Deller. Zijn focus ligt op het uitnodigen van kinderen om de glijbaan te gebruiken en van de lange tong te glijden. * Hiermee wil hij het idee tegenspreken dat kunst in de openbare ruimte alleen maar een decoratieve of herdenkingsfunctie kan vervullen.

De Zwinvlakte strekt zich grensoverschrijdend uit over Vlaanderen en Nederland.

Ongeveer driekwart (125 ha) van de totale oppervlakte (158 ha) van het natuurreservaat ligt op Belgisch grondgebied (Knokke-Heist) ; de rest, ongeveer 33 ha, op Nederlands gebied (Cadzand-Bad).

Het deel op Belgisch grondgebied is aangekocht door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) van de Vlaamse Overheid.

Deze vier kolossale blokken uit 1993 zijn gehouwen uit Oostenrijkse granietrotsen, samen 48 ton. Hoe monumentaal ook, ze vormen een eenheid met de omringende natuur. Het kunstwerk van de Duitse beeldhouwer oefent op de toeschouwer dezelfde kracht uit als kolommen uit de Egyptische kunst.

Rückriem concentreert zich op de essentiële eigenschappen van de beeldhouwkunst. Zijn werk bestaat vooral uit steenblokken die in stukken gesplitst worden, waarna de delen weer in hun oorspronkelijke vorm teruggebracht worden. De zichtbare gaten en breuklijnen zijn de normale sporen van het werkproces. De proporties volgen mathematische principes en harmoniëren met de locatie.

Op het Rubensplein staan momenteel twee cilindervormige gebouwtjes die fungeren als zuilen waarop de vijf meter hoge hoofden van West op staan. Het zijn lijfelijke koppen, uit primaire massa geknede vormen die iets carnavalesks hebben. Ze zijn in een soort kunsthars uitgevoerd zodat ze bestand zijn tegen het barre zeeklimaat, de stormen, de erosie door zand en het felle licht.

De Oostenrijkse kunstenaar studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Wenen. Sinds 1970 exposeerde hij ononderbroken over heel de wereld. Hij sculpteerde van abstract tot figuratief, en alles ertussenin, in allerlei materialen, zelfs papier-maché.

De passie voor schoonheid zit er in Knokke-Heist ingebakken: een gedresseerd bord in een sterrenrestaurant, een stijlvol aangeklede etalage in een flagstore van een bekend modelabel, een verzorgde exotische longdrink bij een baigneur, de sprong van 'de haas' van Flanagan bij ondergaande zon of het glas bubbels tijdens de opendeurdagen van de galeries (ART Knokke-Heist).

Kunstwerken. Kunst merken.

Hieronder vindt de liefhebber een overzicht van kunst in de openbare ruimte op het grondgebied van Knokke-Heist. Beeldende kunst uitgevoerd in zowel klassieke materialen zoals graniet en brons, maar ook nieuw ontwikkelde materialen zoals kunsthars of spiegelinox.

Niet alleen 'standbeelden', maar ook stadsbeelden: het patrimonium behelst ook publieke pleinen waarvan de inrichting het resultaat is van een vruchtbare samenwerking van architect en beeldend kunstenaar.

Beeldende kunst in eigendom van de gemeente of in bruikleen gegeven door de eigenaar of kunstwerken op privéterrein, maar zichtbaar vanop de openbare weg.

Deze stuk voor stuk unieke kunstwerken ontdekken is een aangename manier om Knokke-Heist, kunststad op eigen houtje te verkennen.

Dit weidevogelgebied in deelgemeente Westkapelle is een losse parel in het groensnoer rond Knokke-Heist. Een wandeling of fietstocht door de Sint-Donaaspolder is een reis door de geschiedenis: ongeveer iedereen die de laatste paar honderd jaar in de Lage Landen aan de macht geweest is, heeft er z'n sporen nagelaten, zowel Spanjaarden als Oostenrijkers, Nederlanders, Fransen tot de Duitsers.

Militaire relieken zoals bunkers, dijken en wallen creëren een speciaal microklimaat voor de polder: zeer windstil, en dus een stuk warmer dan de omliggende polder, waardoor het gebied echt een toevluchtsoord geworden is tussen de monotone akkergebieden voor allerhande trekvogels. De poelen zorgen voor de aanwezigheid van eenden en steltlopers en de restanten van bunkers zijn ingericht als overwinterplaats voor vleermuizen.

In dit gebied loopt momenteel een LIFE-project.

Het nieuwe halfverharde vier meter brede fiets- en wandelpad biedt je een weergaloos zicht op de Zwinvlakte en het omringende polderlandschap.

Het brengt je van de onthaalpoort aan Vlaamse zijde, het Zwin Natuur Park in Knokke-Heist, helemaal tot in Cadzand-Bad waar de andere onthaalpoort ligt.

Belevingspunten

Vanuit vier uitkijkpunten krijg je een prachtig zicht op de bredere, diepere en langere Zwingeul en het nieuwe broedeiland.

Die nieuwe rustpunten zijn voorzien van fietsenstallingen en zitbanken. Op de infopanelen ontdek je weetjes over het Zwin.

Het vlonderpad bij de Kanaalweg laat je het Zwin ook van binnenuit beleven. In de nabije toekomst zullen schapen die de dijk begrazen je tijdens je fiets- of wandeltocht gezelschap houden.

Groter, veiliger en waardevoller

Het Zwin is sinds 4 februari nog indrukwekkender. Toen is de Internationale Dijk doorgebroken, waarmee het gebied haar wildere karakter terugkreeg. De uitbreidingswerken gebeurden om de verzanding van het gebied tegen te gaan waardoor slikken en schorren en hun typische dieren en planten dreigden te verdwijnen. Tegelijk kreeg de unieke en beschermde getijdennatuur meer ruimte

En werd de kustveiligheid verhoogd.

De internationale luchthaven voor vogels is volledig klaar om nu en in de toekomst nog meer vogels te ontvangen die er komen broeden, rusten of voedsel zoeken. Slikken en schorren kunnen zich weer spontaan ontwikkelen.

Grensoverschrijdende samenwerking

De Zwinuitbreiding is gerealiseerd door een intensieve samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen, die ook in de toekomst wordt voortgezet. Bestuurders en beheerders hebben met het Zwin-project steeds sterk ingezet op een balans tussen natuurherstel en beleving. Centraal stond duurzaam verbinden van topnatuur en toerisme. Mensen verbinden met de natuur.

Het resultaat is een robuust natuurgebied van meer dan 700 hectare herstelde natuur met een kern van 333 hectare getijdennatuur. Hiervan kan iedereen genieten op meer dan 7 km aan ruiterpaden, 31 km fiets- en wandelpaden, onthaalinfrastructuur, een blotevoetenwandeling van 2 km en ook een pad voor blinden en slechtzienden van 5,5 km.

Zwingidsen van het Zwin Natuur Park in Knokke-Heist en het Infocentrum in Cadzand maar ook de Gastheren van de Zwinstreek verwelkomen iedereen graag in deze boeiende grensstreek. Je kan nu nog meer beleven en genieten van de Europese topnatuur van het Zwin.

De Zwinstreek, dat is: weidsheid, rust, prachtige natuur, charmante steden en dorpjes en een resem aan boeiend erfgoed.

Een ongerepte plek om volledig tot rust te komen en helemaal zen te worden.

Ook miljarden vogels strijken elk jaar in de Zwinstreek neer na een lange trektocht.

Net zoals de natuurgebieden, kreken en kanalen beweegt alles en iedereen hier op het ritme van het getij.

Neem vooral je tijd om zélf in dit ritme te belanden. Blijf een paar dagen, om te genieten en te proeven van de vele troeven in deze zoet-zilte streek.

Knokke-Heist is de eerste gemeente in België die de bijen een rol toekent als hoeders van het milieu.

84% van Europese vruchten en groenten zijn afhankelijk van bestuiving!

In samenwerking met BeeOdiversity o.l.v. Dr. Bach Kim Nguyen, professor aan de Universiteit van Luik en wereldautoriteit op het vlak van de bijenproblematiek heeft de gemeente een project ontwikkeld dat gericht is op een groot publiek.

Het is opgebouwd uit de volgende elementen:

‣ Een bijen- en biodiversiteitscentrum in de tuin van het Cultuurcentrum Scharpoord met aandacht voor de werking van de bijen en de rol die zij spelen in de bio- en de voedseldiversiteit.

‣ Meer dan 10 bijen- en biodiversiteitstuintjes waar scholen, inwoners en bezoekers van Knokke-Heist kunnen bijleren over honingbijen en andere bestuivers.

‣ Drie fietsroutes en één wandelroute waar je heel wat kan opsteken over bijen, biodiversiteit, honingbloemen, bestuivers, vlinders, wilde bloemen, veldbloemen e.d.

Voor meer info: http://www.knokke-heist.be/beeodiversity of http://www.beeodiversity.be

De Wuivende Krabben is een technisch waterballet met heel veel poëzie. Aan de basis ligt een herinnering aan een reis naar het grensgebied tussen Zambia en Zimbabwe, waar Panamarenko in 1975 de Victoriawatervallen aanschouwde. Het geheel uit 2011 bestaat uit drie drijvende eilanden. Ze zijn vervaardigd van smalle banden hoogwaardig spiegelinox. Zes kleurrijke rode krabben, gemaakt van roestvrij staal, wuiven met hun geopende grijpscharen vanop de eilanden in de wind. Het ensemble, drijvend gehouden door grote drijvende pontons, is in omvang het grootste werk dat Panamarenko ooit realiseerde.

Panamarenko werd geboren in België onder de naam Henri van Herwegen. Panamarenko is een pseudoniem en een samentrekking van ‘Pan American Airlines and Company'. Beweging is zijn passie. Zijn oeuvre bestaat uit werken die vooral de zwaartekracht kunnen trotseren, te land, te water en in de lucht. Naast kunstenaar was Panamarenko best te omschrijven als poëtisch visionair uitvinder-ingenieur. Het samengaan van kunst en techniek, gekoppeld met zijn fascinatie voor wetenschap en technologie, loopt als een rode draad door zijn werk.

De toren van Jean-François Fourtou, gebouwd uit strandcabines, verwelkomt je bij het binnenrijden van Knokke-Heist. De formatie ziet er niet uit alsof ze strikt gepland werd. Het lijkt veeleer alsof de cabines door een grote stormvlaag de lucht in werden gezogen en in het rond werden gestrooid, waarna ze toevallig aan elkaar vast kwamen te zitten en zo zijn achtergebleven. Fourtou is al jaren gefascineerd door architectuur. In eerdere werken gebruikte hij huizen en interieurs die hem aan zijn kindertijd herinnerden. Hij bouwde ze exact na met surrealistische afmetingen of keerde ze ondersteboven.

Het is geen verrassing dat de strandcabines Fourtou's aandacht trokken, met hun typische architectuur en geschiedenis. De cabines zijn al even oud als het Belgische toerisme zelf en werden aanvankelijk vooral gebruikt als kleedhokje voor vrouwen. Vandaag zijn de afmetingen en vormen per kustgemeente gereglementeerd. De meeste cabines die je aan de Belgische kust vindt, zijn verwerkt in het beeldhouwwerk van Fourtou. Het werk staat op een prominente plaats in de gemeente, waardoor het de allure krijgt van een totem of een embleem van de kustgemeente. Omdat totems oorspronkelijk de mensen van een gemeenschap vertegenwoordigden, kan de structuur worden gezien als een monument voor de strandcultuur, een symbool voor de eenheid van de strandcultuur die de hele kust vertegenwoordigt.

Het duingebied dankt zijn vrij ongewone naam aan de wereldexpo van 1958, waarbij het duingebied toegankelijk werd als park. De schrale duingraslanden dreigden echter dicht te groeien, en vanaf 1987 al werden er werken ondernomen om de originele kalkrijke middeloude duinen te beschermen en de duingraslanden terug in hun oorspronkelijke glorie te herstellen. Ondanks zijn vrij kleine oppervlakte behoort dit duingebied tot de pareltjes van onze kust. Omdat Park 58 (3) bestaat uit een ondergrond van oude duinen bevat het zand nog veel kalk uit de schelpenvoorraad. Daardoor groeien hier heel zeldzame planten zoals geel zonneroosje, gewone vleugeltjesbloem, grote tijm, kuifhyacint, nacht­ en kegelsilene en nog vele anderen. Naast de unieke flora is ook de daarop foeragerende fauna zeer zeldzaam. Voor het beheer werkt de gemeente samen met Natuurpunt.

Duinenwater: van watersnood naar waterpret

In Duinenwater weten we dat waar een deur dichtgaat, een raam opent.

Want hier had een watersnood meer dan zestig jaar later toch nog een onverwacht positief effect.

In de winter van 1953 veroorzaakte een watersnoodramp enorme schade. De combinatie van een zware storm uit het Noordwesten en springtij liet ook zijn littekens na in Knokke-­Heist.

Het zandstrand werd grotendeels weggeslagen. Baggerbedrijf “De Cloedt” werd ingeschakeld om via een pijpleiding zand op te spuiten dat werd gewonnen tussen de Isabellavaart en de spoorlijn.

Uiteindelijk werd een put tot op de kleibodem gegraven waardoor er een vijver ontstond met een diameter van 350 meter. De vijver kreeg al snel de naam Put van de Cloedt (11) en bleef lange tijd afgesloten voor het publiek. In 2012 kwam hier verandering in toen watersportcentrum Lakeside Paradise (11) zijn deuren opende. Sindsdien verrees er ook een luxueuze wijk met kwaliteitsvolle restaurants en verschillende supermarkten. Ook de boompjes van het nieuwe bos rijzen de hoogte in en het is uitkijken naar de nieuwe golfterreinen, bowling en indoor karting. Ondertussen is er het Aquapark Sportoase (15), waar je kan zwemmen, glijden en bubbelen in topfaciliteiten. Daarnaast blijft Lakeside Paradise wakeboarders verwelkomen die op het 11 hectare grote meer waanzinnige toeren uithalen. En niet alleen lokale talenten want hier worden ook internationale wedstrijden zoals de Cold Water Classic georganiseerd. Zo blijft Knokke­Heist zichzelf bewijzen als bestemming voor de wereldtop.

Tower is de eerste permanente sculptuur van Lerooy in de openbare ruimte en bestaat uit 49 bronzen hoofden die allen recht naar de zee kijken. Het verwijst naar de huidige samenleving die is opgebouwd uit diverse elementen die samen waardevoller zijn dan apart. Een samenleving waarin we afhankelijk zijn van elkaar, we naar elkaar luisteren en compromissen sluiten. Zoals een kind blokken stapelt om een toren te maken, zo stapelt Lerooy hoofden om tot iets betekenisvol te komen.

Thomas Lerooy, werkt aan een coherent oeuvre van tekeningen, bronzen sculpturen en schilderijen. In 2015 kreeg Lerooy als eerste nog levende kunstenaar een solotentoonstelling in het Petit Palais in Parijs. De werken van Lerooy zijn opgenomen in de collecties van belangrijke internationale musea en instellingen zoals het Centre Pompidou in Parijs en de Belfius Art Collection in Brussel.

Frans voor ‘verschansing'

De aarden wallen rondom Retranchement [Truzement] werden in 1607, tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), aangelegd om de Zwingeul tegen de Spanjaarden te beschermen. De oude vestingwallen zijn nu veroverd door te natuur.

Vanaf de wallen heb je mooi zicht op de standerdmolen uit 1818. Ooit gehoord van windrecht? De allereerste eigenaar van de molen, Bartolemeus de Vos, moest drie gulden erfpacht per jaar betalen voor het gebruik van de wind.

Retranchement ligt het meest zuidwestelijke in West-Zeeuws-Vlaanderen op de grens tussen Nederland en België. De Drieling van Retranchement zijn drie grenspalen, in een kaarsrechte lijn, met hetzelfde nummer. Je leest het goed, drie palen in plaats van één. Waarom? Het dorp ligt aan het Zwin en in de tijd dat de palen geplaatst werden, liep de grens dwars door het water. Daarom werden aan weerszijden van de oever twee palen ter indicatie geplaatst. Na de verdere inpoldering van het Zwin in 1873 bleven deze twee palen staan en werd op de feitelijke grens een nieuwe grenspaal geplaatst.

In de volksmond is dit park van 19 ha beter gekend als ‘het bosje van Heist'.

Het Willemspark met het zuidelijke duinbos en de noordelijke duinen is een belangrijke schakel in de groene ketting Jozef Stübben Park, Park 58 en het toekomstige stadsrandbos.

Het park kende, dankzij een subsidie van Toerisme Vlaanderen en Westtoer, sinds 2015 een aantal vernieuwingsfases die resulteert in een nieuwe vijver met natuurlijke oevers, de aanleg van het speellandschap en het konijnen- en mollenpad. De rode draad doorheen het speellandschap zijn de dieren van het bos zoals de ekster, het lieveheersbeestje, mieren…

Het boshuisje kreeg in 2016 een volledige make-over en staat opnieuw ter beschikking als educatieruimte voor groot en klein. Zo worden allerlei cursussen en workshops gegeven in de twee aanwezige klaslokalen. Het verhaal van de dieren werd ook hier doorgetrokken zodat er geen gewoon wit huisje in het park staat, maar allerlei natuurtaferelen te zien zijn op het boshuisje.

Met de heraanleg van de wandelwegen werd extra rekening gehouden voor de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Zo werd de hellingsgraad van een aantal paden afgevlakt naar maximum 5% waardoor het mogelijk is voor rolstoelgebruikers om op eigen kracht een lus in het bos te maken langs een aantal doe-elementen. Aangepaste parkeerplaatsen in de hoofdingangen werden voorzien.

De organische vormen van dit kunstwerk hebben iets weg van tekstballonnen, zoals in een stripverhaal. Mensen komen samen en babbelen maar door elkaar, waardoor de lijnen gaan overlappen. De eerste titel van het werk was dan ook Everybody is talking. Doordat het werk vier zijdes heeft en op een vierkante sokkel staat, is het bovendien opgesteld overeenkomstig de windrichtingen van een kompas. De etymologie van het woord nieuws in het Engels zou een link bevatten tussen nieuwtjes uitwisselen en jezelf oriënteren. Volgens een populaire opvatting zou ‘news' oorspronkelijk een letterwoord zijn, dat staat voor 'north', 'east', 'west' en 'south'. Een tweede organische vorm die men in de vorm van de sculptuur kan ontwaren, zijn wolken: immer veranderlijk naargelang de wind. Het is een kleine knipoog naar de windschaal van Beaufort.

Richard Deacon begon met het samendrukken van delen van afgeplatte buizen, om deze in elkaar te doen passen. De individuele naden tussen de vormen blijven steeds zichtbaar, zodat het op elkaar stapelen duidelijk blijft. Het kunstwerk is gemaakt uit roestvrij staal. Het oppervlak bevat kleine, wervelende lijnen, die ontstaan door een repetitieve slijpende beweging. Op die manier verschijnt een patroon als decoratie, dat varieert naargelang de lichtinval en je bewegingen, net als het nieuws dat voortdurend aan verandering onderhevig is.

Vanuit haar interesse voor architectuur verzamelt Lucie Lanzini details van gebouwen. De sculptuur Trouble Sea stelt een raam voor, geïsoleerd en uit zijn context gehaald vormt het een kader dat ons op een andere wijze naar het landschap laat kijken. Het onvolledige en ontwrichte glas laat ruimte in het kader: je kan door de sculptuur heen stappen, als is het een portaal. Het werk bevindt zich in het park vlakbij de duinen en functioneert zo als een opening naar de zee. De pastelblauwe tint van het glas verwijst naar het omliggende landschap.

Lucie Lanzini slaagt erin ons een nieuwe relatie te laten aangaan met vertrouwde objecten, door subtiele ingrepen. Het staal is gepolijst, als een spiegel. Het gebruikte glas daarentegen is troebel ‘oceaanglas', golvend als de zee. Onze blik is daardoor ook getroebleerd. De golven zijn in dit werk verticaal weergegeven. Zo is er telkens een element van verrassing dat je opnieuw en anders doet kijken.

Het touw is een terugkerend element in het oeuvre van Lucie Lanzini: soms in hars, hier dan weer heel gedetailleerd in brons uitgevoerd. Het touw verwijst naar het visserstouw en de haven. Het is een vertrouwd element aan de Kust. Het verontrustende realisme ervan trekt je naar het werk toe. Het touw verliest hier zijn flexibiliteit en functie, maar het krijgt een meer symbolische dimensie door het idee van verbinding op te roepen. Door voor een bronzen uitvoering te kiezen, ontstaat een andere connectie tussen het materiaal en de toeschouwer.

Het ontwerp voor de nieuwe infrastructuur is van de hand van het Gentse-architectenbureau Compagnie-O in samenwerking met de Nederlandse architect en beeldend kunstenaar John Körmeling.

De hoofredderpost straalt door de zomerse gele kleur en het ontwerp een bepaalde licht- en luchtigheid uit. De context (wind, zilt, zon en zand) zorgt er voor dat specifieke duurzame materialen werden gekozen. De draagstructuur is opgebouwd uit een stalen skelet van kolommen en balken afgewerkt met staal en cementgebonden plaatmateriaal. Voor de afwerking werd gekozen voor polyurea, een lak die door middel van een hotspraytechniek op stalen ondergronden wordt aangebracht. Deze techniek gebruikt men vaak voor het lakken van schepen.

De Baai van Heist is een ecologisch waardevol gebied van ongeveer 50ha.

Door de aanleg van de oostelijke strekdam (voor de haven van Zeebrugge) tussen 1977 en 1985 werden op het toenmalige smalle strand veel wiertrossen, schelpen en drijfhout afgezet.

Dit vormde de voedingsbodem voor zaden van o.a. zeeraket en zeepostelein, die het aangespoelde zand fixeerden.

Het stuivende zand vormde gestaag lage embryonale duinen.

Deze voedselrijke slibgronden oefenen een grote aantrekkingskracht uit op allerhande steltlopers en eendachtigen.

Weetjes:

Vrij toegankelijk langs de aangeduide paden van begin augustus tot begin april.

Tijdens het broedseizoen is het laagstrand afgesloten om nesten van strandvogels te beschermen.

Het natuurreservaat is niet toegankelijk voor honden, ook niet aangelijnd of op het laag strand.

Langs onze elf km lange zeedijk vinden we windzakken, zoals die op vliegvelden worden gebruikt, maar dan in heel fantasierijke en gevarieerde vormen en kleuren. Ook deze materie is heel vergankelijk en onderworpen aan weer en wind. Ze worden dan ook elk jaar opnieuw naar nieuwe ontwerpen vervaardigd door een gespecialiseerde Nederlandse firma, en zijn op tien plaatsen telkens per drie te bewonderen vanaf de paas- tot na de herfstvakantie:

Heist:

Vissershuldeplein en Heldenplein

Duinbergen:

Joseph Stübbenpark en De Wandelaar

Knokke:

Casino, Rubensplein, Van Bunnenplein en Lichttorenplein

Het Zoute:

Albertplein en einde Zeedijk-Oosthinderstraat

Deze korenmolen in de deelgemeente Ramskapelle is een stenen grondzeiler, die in 1897 is gebouwd ter vervanging van een eerdere molen. In 1936 werd de molen onttakeld en werd er gemalen met behulp van een gasmotor. In 1960 werd het maalbedrijf van Charles Callant stilgelegd. De voormalige molenaarswoning fungeert nu als restaurant De Kruier. Gault&Millau bekroonde het terras van dit etablissement vorig jaar nog als mooiste van Vlaanderen.

De Callantmolen is mede dankzij overheidssubsidies van 2003 tot 2005 maalvaardig gerestaureerd. In de molen bevinden zich twee maalkoppels. Bij feestelijkheden in Ramskapelle laat vzw De Kruier de wieken, versierd met vlaggetjes, opzeilen en in het weekend de molen ook regelmatig openstellen voor alle nieuwsgierigen.

Een heilzame badplaats

In het zuidwesten, tegen de grens met onze Vlaamse buren, vind je Cadzand [Kezand]. Zuidelijker aan de Nederlandse kust kun je niet. Natuurgebied Het Zwin zorgt ervoor dat je onbeperkt kunt genieten van de zee en het strand. Wist je dat hier nog oude, fossiele haaientanden te vinden zijn?

Bezoek je Cadzand dan heb je het voor het kiezen. Je kunt landinwaarts het authentieke dorp bezoeken of gaan voor de kustversie: Cadzand-Bad.

Cadzand-Bad draagt sinds 2014, samen met Domburg en Noordwijk, als enige Nederlandse kustplaats het predicaat Heilzame Zeebadplaats. Dat betekent dat hier de schone zeelucht en de kwaliteit van de stranden en het zeewater een bewezen gunstig effect op de gezondheid hebben. Dat is nog eens mooi meegenomen!

Foodies worden in Cadzand-Bad getrakteerd op culinaire hoogtepunten. Sergio Herman heeft hier maar liefst drie restaurants geopend. Dat wordt een smaakbelevenis om nooit te vergeten.

Iets landinwaarts ligt Cadzand-Dorp. Een nog goed herkenbaar middeleeuws ringdorp met in het midden de gotische kerk uit het begin van de veertiende eeuw. De kerk en de schattige oude huizen rondom zijn bepalend voor het dorpsbeeld. Bij het binnenrijden van Cadzand-Dorp pronkt de molen die je kunt bezichtigen.

Bourgondische vestingstad

Grensstadje Sluis [Sluus] ontleent zijn karakter vooral aan de vestingwallen en de markante toren van het Belfort. De rijke historie is echter niet de belangrijkste reden voor het succes van Sluis. Tot ver over de grens is Sluis geliefd vanwege de ambiance, het lekkere eten en de West-Zeeuws-Vlaamse gastvrijheid. De bijzondere mix van winkels trekt een groot publiek, niet in de laatste plaats omdat de winkels zeven dagen per week open zijn.

Vanwege de strategische ligging werd Sluis in 1382 een vestingstad. De bloeitijd van Sluis duurde tot 1450, waarna het verval intrad door de verzanding van het Zwin. In het begin van de 20e eeuw kwamen diverse Franse kloosteroorden naar Sluis. De leerlingen op die internaten werden op zondag door hun familie bezocht. Daaraan dankt Sluis de winkelopenstelling op zondag. De vestingwallen, oude stadspoorten en het Belfort, overal in Sluis kom je nog herinneringen aan vroeger tegen.

De rijkdom en macht van Sluis, nu en in het verleden, wordt weerspiegeld door het Belfort (1375). Het prachtige interieur van de Raadszaal met de kunstwerken is zeker een bezoek waard. Beklim ook de Belforttoren. Vanaf hier heb je prachtig uitzicht over het (Zeeuws-) Vlaamse landschap.

Als je in Sluis bent, mag je Bizarium niet missen. Bizarium is een verrassend rariteitenkabinet vol bizarre uitvindingen. Het Bizarium museum inspireert en verwondert. De collectie bestaat uit bizarre uitvindingen die nooit zijn aangeslagen. De meeste items in de collectie zijn reproducties op basis van oude tekeningen en patenten, naast enkele originele stukken.

Sluis heeft niet alleen een rijke geschiedenis. Je vindt er ook veel winkels, restaurants en cafés. Het winkelaanbod varieert enorm en dat maakt winkelen in Sluis juist zo leuk. En in Sluis zijn de winkels altijd open, het hele jaar door!

Noem dit plaatsje nooit een dorp: dit is een trotse middeleeuwse stad, weliswaar op zakdoekformaat. Op de Markt bezichtig je het Stadhuis uit de 15de eeuw. Zie je de ooievaars nestelen? Langs terrasjes en boekenwinkels wandel je naar de Onze-­Lieve­-Vrouw-­Hemelvaartkerk met zijn belangrijke kunstschatten. Van april tot september kan je hier 206 treden omhoogklimmen om van het panorama te genieten. Een wandeling langs de Oude Stadswallen, een stop bij de Molen en een fotomoment aan de Damse Vaart kunnen niet ontbreken. De Lamme Goedzak vaart heen en weer naar Brugge. Spring op je (huur) fiets en geniet van kilometers jaagpaden langs de prachtige kanalen, met zijn momumentale bomenrijen.

Pittoresk en schilderachtig

De toren van de Grote Kerk Groede is al van ver te zien. De kerk staat op een Vlaams aandoend marktplein met rondom schilderachtige geveltjes. Het pittoreske Groede [De Hroe] in West-Zeeuws-Vlaanderen staat bekend om zijn paptaarten. Een lekkernij die verwijst naar de vroegere traditie om na het betalen van de jaarlijkse pacht op 1 oktober samen paptaarten te eten.

De meest bezochte straat in Groede is de Slijkstraat. Hier maak je kennis met het ambachtelijke leven van 100 jaar geleden. Elk huisje van Het Vlaemsche Erfgoed vertelt zijn eigen verhaal. Bij de grutter (kruidenier) koop je een kaneelstok, in het huiskamercafé proef je van een ‘boerenjongens', de timmerman hanteert behendig schaaf en beitel, de kapper is druk in de weer met zijn scheerkwast, de smid stookt het vuur hoogt op én bij de bakker proef je van de bekende paptaart. Vergeet niet om ze goed te bestrooien met bruine basterdsuiker!

Een uniek natuurgebied

De provincie Zeeland heeft een kustlijn van 650 kilometer, het land ligt in zee.

In Waterdunen komt het samenspel tussen water en land tot uitdrukking.

Waterdunen is een icoon voor Zeeland en het bewijs dat Zeeland vandaag de dag anders met water omgaat.

Waterdunen is een deltawerk. Maar wel anders dan de deltawerken die we kennen als grote werken die Zeeland beschermen tegen het water.

Waterdunen combineert natuur, recreatie en getijdenwerking in een innovatieve kustversterking met veiligheid als randvoorwaarde.

Stoer en maritiem

Flaneren langs de haven van Breskens [Bresjes] is heerlijk vermaak in elk jaargetijde. De vele bootjes en restaurants, het Visserijmuseum en de aller-lekkerste vis, verser dan vers. In Breskens proef je het leven van de zee. Met een eigen vissershaven en moderne jachthaven is Breskens dé maritieme badplaats van West-Zeeuws-Vlaanderen.

Een dagje strand is hier nooit saai. Dagelijks passeren grote zeeschepen onderweg van of naar Antwerpen. In het Visserijmuseum kunnen ze je er alles over vertellen. De stoere zeebonk of de echte lekkerbek komen hier wel aan hun trekken!

Ondoorgrondelijk, mysterieus en romantisch. Het water van de Reie weerspiegelt na al die eeuwen nog steeds statige handelshuizen, grootse kerken en kathedralen, musea van wereldniveau. Het Venetië van het Noorden is een UNESCO­-Werelderfgoedstad met indrukwekkende geschiedenis en vol iconische plekken. Onze tip voor een wandeling: wandel vanaf het station over de Vesten naar het Minnewater, de romantische plek bij uitstek. Daarna loop je het Begijnhof binnen, waar de witte huisjes nog steeds bewoond zijn. Via het Walplein en het Stovestraatje kom je aan de Onze-­Lieve­Vrouwekerk met beeldhouwwerk van Michelangelo, en het Sint­-Janshospitaal met zijn schilderijen van Memling. Je wandelt langs het Gruuthuse­paleis en bereikt via het kleine Bonifaciusbruggetje het Groeningemuseum, met zijn ongeëvenaarde collectie Vlaamse primitieven. Over de Dijver met zijn antiekmarkt bereik je snel Instagram­-hotspot Rozenhoedkaai. Via de terrasjes van het Huidevettersplein en de Vismarkt, en een passage door de Blinde Ezelstraat kom je terecht op de Burg met het Stadhuis en H. Bloedbasiliek. Dit is de bakermat van Brugge, een staalkaart van historische gebouwen. Slechts honderd meter verderop ligt de Markt, het kloppende hart van de stad. Je kan er het Belfort bezoeken, die 83 meter hoog boven de stad uittorent. Van hieruit brengen straten vol keten­ en budgetwinkels je naar de strenge Sint-­Salvatorskathedraal, het schilderachtige Jan Van Eyckplein of de intieme Sint­-Jacobskerk. De ene chocoladewinkel lost de andere bierwinkel af, en op de terrasjes kan je een drankje nuttigen. Een rijkgevulde cultuurkalender op een kwartier rijden van Knokke-­Heist rondt het aanbod af.

Dorp achter de dijk

Het kleine Hoofdplaat [d'Oôfploate] is het jongste dorp van Zeeuws-Vlaanderen en ligt aan de monding van de Westerschelde. Vanaf de wandelboulevard loop je naar de uitkijksteiger. Vanaf hier heb je prachtig zicht op de druk bevaren Westerschelde.

Vanaf de Zeedijk heb je de meeste kans om zeehonden te zien. Meestal liggen ze op zandbanken tussen Nummer Eén en Hoofdplaat te zonnen. Neem voor de zekerheid een verrekijker mee!

Operatie Switchback maakte voor West-Zeeuws-Vlaanderen een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Op 6 oktober 1944 vielen de Canadezen onverwachts binnen tussen Biervliet en Hoofdplaat. Na een bittere strijd van bijna een maand gaf de Duitse bevelhebber zich op 3 november over. Hoofdplaat is ook het startpunt van de Canadese bevrijdingsroute. De route is drieëndertig kilometer lang en loopt van Hoofdplaat via Oostburg en Zuidzande naar Knokke in België. De tocht, de Canadese Bevrijdingsmars, wordt ieder jaar op de eerste zondag van november door duizenden deelnemers gelopen.